Choroby królików – jakie są choroby u królików?

Króliki to fantastyczne zwierzęta domowe, ale pamiętajmy, że są bardzo blisko spokrewnione z dzikimi królikami. To sprawia, że podobnie, jak zwierzęta żyjące na wolności, ukrywają oznaki choroby, aż do bardzo poważnego pogorszenia się stanu zdrowia. Właśnie dlatego domowego królika trzeba bardzo uważnie obserwować, dbać o jego higienę i pilnować odpowiedniej diety. Koniecznością są również regularne szczepienia i kontrolne wizyty u weterynarza.

Dzięki takim zabiegom będziemy w stanie w miarę wcześnie wykryć rozwój choroby królików domowych i rozpocząć leczenie. Na jakie choroby królików domowych trzeba zwrócić szczególną uwagę? Możemy spotkać się z chorobami oczu u królika, uszu, skóry, katarem, chorobami królików przenoszonymi przez komary. Żadnej z nich nie powinniśmy lekceważyć i leczyć na własną rękę. Oto najczęstsze choroby królików.  

Czytaj też: Hodowla królików - czy jest opłacalna? Jak hodować?

Choroby królików - nosówka inaczej pasteroloza

Bakteria zwana Pasteurella multocida wywołuje często występującą u królików chorobę zwaną nosówką. Bakteria atakuje oczy zwierzęcia, powodując ich ropienie, zaczerwienienie (królik często wtedy mruży oczy), a także nos wywołując kichanie i niedrożność. Choroba ta często nazywana jest katarem królików. Pasteurella może również wywoływać choroby uszu królików (zwierzę często przechyla wtedy głowę), wrzody i infekcje dróg moczowych.

Jak zapobiegać nosówce?

Niektóre szczepy bakterii bytują w drogach nosowych zwierzęcia, uaktywniając się dopiero, kiedy układ odpornościowy jest narażony przez stres, wywołany na przykład nową dietą lub pojawieniem się nowego zwierzęcia w domu. Dlatego trzeba maksymalnie zredukować możliwość występowania czynników wywołujących stres. Warto też zastosować kwarantannę nowych królików. Leczenie nosówki jest długotrwałe i polega na podawaniu antybiotyków. Gdy dojdzie do powstania wrzodów, może się okazać konieczny zabieg chirurgiczny.  

Choroby królików – myksomatoza

Myksomatoza to choroba królików przenoszona przez komary, pchły lub bliski kontakt z innym zainfekowanym królikiem. Najczęściej króliki chorują w miesiącach letnich - lipcu i sierpniu. Myksomatoza objawia się obrzękami i ropieniem oczu, nosa oraz okolic narządów płciowych. Choroba jest bardzo groźna, ponieważ nie można jej wyleczyć.  
Śmiertelność wynosi 25-100 procent, w zależności od postaci choroby. Jedyną metodą skutecznego zapobiegania myksomatozie jest regularne podawanie królikom szczepionki przeciw tej chorobie. Gdy w domu pojawią się nowe króliki, powinny być trzymane w odosobnieniu przynajmniej przez 2 tygodnie.

Choroby królików – kaliciwiroza

Choroba inaczej zwana wirusową krwotoczną chorobą królików także jest chorobą przenoszoną przez komary, muchy i pośredni lub bezpośredni kontakt z zainfekowanym królikiem. Aktualnie znane są cztery odmiany wirusa (RHDV1, RHDVa, RHDV2 and RHDV1 K5). Co ciekawe ostatnia odmiana wirusa została uwolniona w marcu 2017 roku w celu uregulowania liczebności dzikich królików europejskich. U większości dorosłych zwierząt kaliciwiroza rozwija się szybko – od gorączki i ospałego zachowania do nagłej śmierci w ciągu 48-72 godzin od zarażenia. Okres inkubacyjny wirusa wynosi od jednego do trzech dni. Większość królików nie okazuje zewnętrznych objawów wystąpienia wirusa. RHDV cechuje śmiertelność od 70 do 90 procent wśród zarażonych królików. Objawy, które mogą zaniepokoić hodowcę to gorszy apetyt, ospałość i gorączka. Choroba powoduje ostre wyniszczenie wątroby i zatory w krwioobiegu.

Sprawdź: Zioła i przysmaki dla królika

Jak chronić zwierzęta przed kaliciwirozą?

Jedynym rozwiązaniem są szczepienia, które należy przeprowadzać co 6 miesięcy u dorosłych królików. Króliki, które wcześniej nie były szczepione otrzymają dwie szczepionki w przeciągu jednego miesiąca. Młode króliki mogą być szczepione co miesiąc, od czwartego do dwunastego tygodnia, a później co 6 miesięcy. Dodatkowo należy unikać kontaktu dzikich królików z domowymi. Nie należy karmić królików skoszoną trawą, ponieważ istnieje ryzyko pośredniego kontaktu z zarażonymi dzikimi królikami. Jeśli mamy kontakt z jednym z naszych królików, przed kontaktem z kolejnym powinniśmy umyć ręce ciepłą wodą z mydłem.  

Choroby królików – kokcydioza

Często jedynym objawem kokcydiozy u królików domowych jest okresowo występująca krótkotrwała biegunka. Mimo to kokcydioza jest chorobą, której nie należy lekceważyć. Zdrowe króliki mogą być bezobjawowymi nosicielami pierwotniaka, który wywołuje chorobę. Nie wszyscy nosiciele jednak chorują. Głównymi czynnikami sprzyjającymi zachorowaniu jest stres związany np. z brudną kuwetą, nieświeżym jedzeniem. Leczenie jest trudne, bo choroba często nawraca.

Choroby królików hodowlanych

Oprócz pomoru królików wywołanego przez wirus z rodziny kaliciwirusów, króliki hodowlane stosunkowo często miewają problemy ze skórą, na której pojawiają się ropnie. Przyczyną ropni są zakażenia bakteryjne. Ropnie powodują powstanie obrzęków, które mogą mieć średnicę nawet 12-15 cm. Ropnie wymagają interwencji weterynarza, który musi je otworzyć, oczyścić i zaaplikować zwierzęciu antybiotyk. Dodatkowo u królików hodowlanych niewłaściwa pasza może doprowadzić do wzdętego brzucha. Dzieje się tak najczęściej, gdy zwierzę dostało zieloną paszę, która sfermentowała w cieple, albo warzywa szczególnie wzdymające, do których należą:

• surowe ziemniaki 
• kapusta włoska 
• biała i czerwona kapusta 
• sałata
  Królika, u którego pojawiło się wzdęcie brzucha, musi zobaczyć weterynarz, zwierzę ma kłopoty z oddychaniem i odczuwa silne bóle. To stan, który zagraża jego życiu.

Czytaj również: Witaminy dla królików - jakie i kiedy należy podać?

Choroby królików miniaturek

Stosunkowo częstymi chorobami królików miniaturek są - wspomniana już myksomatoza i kokcydioza. Oprócz tego nasz króliczek może cierpieć z powodu biegunek wywołanych zwykłym przeziębieniem, gdy klatka jest ustawiona w miejscu narażonym na przeciągi. Do biegunek mogą prowadzić też inne zaniedbania hodowcy, na przykład, gdy królik ma na podłożu klatki zawilgocona ściółkę lub gdy jedzenie nie jest wymieniane na świeże. Jak sobie radzić z taką chorobą królika miniaturki? Klatkę trzeba ustawić z dala od podłogi, gdzie temperatura jest najniższa i unikać przeciągów. Wskazane jest podawanie suchej karmy dla królika (wilgotne jest zabronione), można króliczkowi podać trochę ugotowanego ryżu, a zamiast zwykłej wody do picia napar z rumianku. Warto również pamiętać o suplementacji podając witaminy dla królików, które mają za zadanie wzmocnić organizm.

Choroby u królików - kłaczenie

Włosy znajdujące się w króliczym żołądku nie są niczym dziwnym – podobnie jak koty, króliki same się myją. Niestety, ponieważ króliki nie są w stanie wymiotować, włosy muszą przejść przez całą drogę pokarmową. Jeśli tak się nie stanie, z włosów formują się zatory, które prowadzą do poważnych komplikacji zdrowotnych. Jest to tak częsty problem, że zawsze powinien być brany pod uwagę jako potencjalna przyczyna ospałości zwierzęcia i braku apetytu. Ryzyko zatorów wzrasta, gdy królik nie dostaje wystarczająco dużo błonnika do jedzenia. We wczesnym stadium weterynarz może jednak przepisać leki, które poprawią pracę układu pokarmowego. Czasami jednak jedynym wyjściem jest zabieg chirurgiczny.  

Choroby u królików - guzy macicy

U każdej niewysterylizowanej samicy królika istnieje ryzyko wystąpienia raka macicy. Można podejrzewać guza macicy, jeśli zauważymy krwawienie z narządów płciowych, agresywne zachowanie i jednoczesny marazm. Jedynym sposobem zapobiegania tej chorobie jest sterylizacja królika w wieku 4-6 miesięcy, która zmniejsza ryzyko rozwinięcia się nowotworu narządów rodnych.  

Choroby królików - przerost zębów

Zęby królika rosną przez całe życie, więc jeśli królik nie ściera ich regularnie, zęby trzonowe zaczynają przybierać ostre kształty i ranić policzki oraz język. To powoduje u królika tak silny ból, że zwierzę nie chce jeść. Przednie siekacze mogą, w ekstremalnych przypadkach, zwijać się, uniemożliwiając zwierzęciu zamknięcie pyska. A kiedy królik przestaje jeść, jego układ pokarmowy przestaje pracować, co prowadzi już bezpośrednio do śmierci zwierzęcia. Jak temu zapobiec? Przede wszystkim trzeba zadbać o to, żeby dieta królika składała się w 80-90 procentach z błonnika, najlepiej w formie owsa lub wysuszonej trawy. Na resztę diety może składać się zielenina, z pokarmem granulowanym ograniczonym do minimum. Jeśli zęby urosną zbyt dużo, trzeba je po prostu spiłować.   

Choroby uszu u królików

U królików może pojawić się także świerzb, który głównie atakuje uszy zwierzęcia. Świerzbowce osiedlające się w zewnętrznych przewodach usznych wywołując silne swędzenie. Króliki drapią chore ucho za pomocą tylnej nogi, wstrząsając głową. Przy tej chorobie stojące u zdrowego królika uszy, najczęściej zwisają. Pamiętajmy, że po wyleczeniu królika trzeba dokładnie odkazić całą klatkę oraz wszystko czego do tej pory królik używał.
 
Choroby przenoszone przez króliki na ludzi

Chorego królika trzeba leczyć nie tylko po to, żeby go ratować, ale także dlatego, żeby nie zarazić się od niego chorobą. Bo jak się okazuje chorób przenoszonych przez króliki jest bardzo dużo. Mogą to być: choroby bakteryjne (np. salmonelloza, brucelloza, pastereloza) choroby powodowane przez pierwotniaki (np. Lamblioza); choroby grzybicze (np. grzybica skóry, Microsporum spp., Trichophyton mentagrophytes); choroby powodowane przez pasożyty (np. świerzb, pchły, kleszcze).

Jakie objawy chorób u królika powinny zwrócić naszą uwagę? Podsumowując, warto obserwować naszych pupili i zwracać uwagę na zmiany w ich zachowaniu. Pierwszym sygnałem, że zwierzak nie za dobrze się czuje będzie z pewnością gorszy apetyt, wzdęty brzuch czy ospałość. Warto wtedy zwrócić się do specjalisty z prośbą o pomoc.

Zobacz też: Klatka dla królika miniaturki - wymiary, jaką wybrać?

Fot. 123RF